ถึงจะเกี่ยวข้องกับเงินเหมือนกันแต่บัญชีภาษีอากรแตกต่างจากบัญชีการเงินอย่างมาก พระราชบัญญัติวิชาชีพบัญชี พ.ศ. 2547 กำหนดวิชาชีพบัญชีออกเป็น 6 ด้าน ด้านการศึกษาและเทคโนโลยีการบัญชี การบัญชีภาษีอากรจึงประกอบด้วยการบัญชีและภาษีอากร คือหนึ่งในบัญญัติวิชาชีพบัญชีที่ควรเรียนรู้
บัญชีภาษีอากร
บัญชีภาษีอากรคือการจดบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับการจ่ายภาษีอากรและภาษีอื่นๆ ที่บริษัทต้องชำระให้กับรัฐบาล รวมถึงการจ่ายภาษีที่พนักงานต้องชำระให้กับรัฐบาลและการรับภาษีที่บริษัทได้รับจากลูกค้าที่ชำระภาษีอากรต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างการดำเนินกิจการของบริษัท
บัญชีภาษีอากรจะรวมถึงการบันทึกใบแจ้งหนี้ที่เกี่ยวข้องกับการชำระภาษี การบันทึกการชำระภาษีที่ดำเนินการแล้วและการบันทึกการชำระภาษีที่ยังไม่ได้ชำระ นอกจากนี้ยังรวมถึงการบันทึกการชำระภาษีที่ชำระผ่านช่องทางอื่นๆ เช่นเงินโอน เช็ค และการชำระด้วยบัตรเครดิต
บัญชีการเงิน
บัญชีการเงินคือการจดบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับการจ่ายเงินและการรับเงินที่บริษัทต้องชำระและรับจากลูกค้าที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินกิจการของบริษัท บัญชีการเงินจะรวมถึงการบันทึกการชำระเงินที่ดำเนินการแล้วและการบันทึกการชำระเงินที่ยังไม่ได้ชำระ รวมถึงการบันทึกการชำระเงินที่ชำระผ่านช่องทางอื่นๆ เช่นเงินโอน เช็ค และการชำระด้วยบัตรเครดิต
บัญชีภาษีอากร แตกต่างจาก บัญชีการเงิน ตรงไหน
แตกต่างกันตรงที่ข้อกำหนดในการจัดทำตามกฎหมาย ซึ่งอาจจะซับซ้อนเล็กน้อย แต่ก็สามารถจำแนกแบ่งแยกความแตกต่างออกมาจากข้อพิจารณาเป็นหลัก มีทั้งหมด 6 ข้อใหญ่ดังนี้
1. วัตถุประสงค์
การบัญชีภาษีอากร : เพื่อเตรียมข้อมูลทางการค้าที่เกี่ยวข้องกับภาษีอากรของธุรกิจที่จะชำระให้กับหน่วยงานจัดเก็บภาษี รวมทั้งจัดทำรายงานและบัญชีพิเศษตามกฎหมายภาษีอากร
การบัญชีการเงิน : เพื่อนำเสนอข้อมูลฐานะการเงิน ผลการดำเนินงานและการเปลี่ยนแปลงทางการเงินของกิจการต่อบุคคลภายนอกและผู้ที่เกี่ยวข้อง
2. เกณฑ์ในการจัดทำ
การบัญชีภาษีอากร : หลักเกณฑ์ตามประมวลรัษฎากร
การบัญชีการเงิน : หลักเกณฑ์ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน
3. การวัดมูลค่า
การบัญชีภาษีอากร : ขึ้นอยู่กับราคาต้นทุน สำหรับสินค้าคงเหลือ วัดมูลค่าด้วยราคาทุนหรือราคาตลาด แล้วแต่ราคาใดจะต่ำกว่า
การบัญชีการเงิน : ราคาต้นทุนเดิม, มูลค่ายุติธรรม, ราคาต้นทุนปัจจุบัน
4. กฎหมายที่บังคับใช้
การบัญชีภาษีอากร : หลักเกณฑ์ตามประมวลรัษฎากร
การบัญชีการเงิน : พ.ร.บ. การบัญชี พ.ศ. 2543
5. รายงานที่ต้องจัดทำ
การบัญชีภาษีอากร : รายการเดินบัญชีสำหรับชำระภาษี ภ.ง.ด. 50, ภ.ง.ด. 51, ภ.ง.ด. 1, ภ.ง.ด. 1 ก, ภ.ง.ด. 2, ภ.ง.ด. 2 ก. ภ.ง.ด. 3, ภ.ง.ด. 53 เป็นต้น, พี.พี. 30, ป. 36 และแบบอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง, รายงานภาษีในระบบภาษีมูลค่าเพิ่ม, บัญชีพรีเมียมพิเศษ
การบัญชีการเงิน : รายงานทางการเงิน, งบแสดงฐานะการเงิน, งบกำไรขาดทุน, งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่วนของเจ้าของ, งบกระแสเงินสด, หมายเหตุประกอบงบการเงิน
6. ผลการดำเนินงานที่ใช้
การบัญชีภาษีอากร : กำไรหรือขาดทุนสุทธิทางภาษีโดยปรับปรุงกำไรหรือขาดทุนสุทธิทางบัญชีเป็นกำไรหรือขาดทุนทางภาษีตามประมวลรัษฎากร
การบัญชีการเงิน : กำไรหรือขาดทุนสุทธิทางบัญชี
สำหรับบริษัทไหนที่อยากลองทำบัญชีเอง อาจต้องเข้ารับการศึกษาเรื่องของภาษีอย่างละเอียด เนื่องจากแต่ละตัวมีความซับซ้อนในการทำงานค่อนข้างสูง เลยทำให้บริษัทหลายแห่งเลือกที่จะจ้างพนังงานบัญชีพร้อมกับเช่าซอฟต์แวร์การบัญชีรายเดือนเข้ามาช่วยแทนนั่นเอง
